Cách kết thúc câu tiếng Nhật

Chìa khóa: Tiếng Nhật tối sơ cấp, động từ "to be" tiếng Nhật

Học ngoại ngữ, câu đầu tiên thường là “Tôi là ...”, “Bạn là ...”, như trong tiếng Anh thì đây gọi là động từ “To Be”, tức là động từ “thì, là , ở”. Bạn có lẽ cũng quan tâm vấn đề này khi học tiếng Nhật. Vậy động từ “to be” trong tiếng Nhật là gì?

Bạn học tiếng Nhật thì chắc biết rằng không thể đơn thuần nói là “Watashi wa gakusei” được. Mặc dù dịch ra thì đúng là “Tôi là học sinh”. Bởi vì một danh từ không thể kết thúc câu. Chỉ có thể kết thúc câu bằng danh từ như trên nếu “wa” là động từ “to be” trong tiếng Nhật. Nhưng “wa” không phải động từ “to be” trong tiếng Nhật. Ai sẽ giải thích cho bạn vấn đề có vẻ rắc rối này ngoài ... Takahashi??

Trước hết, Takahashi đã có bài viết về việc Tiếng Nhật là ngôn ngữ chủ đề (Topic-prominent Language) và rất khác với các ngôn ngữ phương Tây. Chủ đề có thể không phải là chủ thể của hành động, Ví dụ, tiếng Nhật có thể nói:

• バナナは食べる Banana wa taberu (Banana = chuối, taberu = ăn)

Câu này không có nghĩa là “Chuối ăn (thứ gì đó)” mà nghĩa là “Chuối thì tôi ăn”. Ở đây, “banana” chỉ là chủ đề mà thôi. Và câu này là trong một đoạn hội thoại, trong đó người nói câu này được hỏi là “Bạn ăn gì đó không?” chẳng hạn.

Và nếu bạn đọc loạt bài trợ từ tiếng Nhật của Saroma Lang, thì chắc chắn bạn cũng biết trợ từ “wa” (は, viết “ha” nhưng do là trợ từ nên đọc “wa”) trong tiếng Nhật là để đánh dấu chủ đề. Như vậy, trợ từ “wa” không phải là động từ “to be” = “thì / là / ở”.

Động từ “to be” tiếng Nhật thật ra nằm ở cuối câu.

• Watashi wa gakusei desu = Tôi là học sinh.

“Desu” mới chính là khẳng định thứ gì là thứ gì. Có thể lược bớt “Watashi wa” đi mà nói thành “Gakusei desu” (mặc định chủ đề là “tôi”). Trong câu hỏi thì mặc định chủ đề là người đối thoại, tức nhân xưng thứ hai:

• Gakusei desu ka = Bạn là học sinh phải không?

Kết thúc câu trong tiếng Nhật

Bạn cần thay đổi một chút tư duy về ngôn ngữ. Kết thúc câu trong tiếng Nhật không thể là danh từ. Phải có “desu” sau danh từ để kết thúc. Tức là, có thể hiểu “desu” như là một dạng động từ vậy, gọi là động từ “to be” của tiếng Nhật cũng được.

Câu cũng có thể kết thúc bằng động từ:
- Sushi wo tabemasu = Tôi ăn cơm cá sống.

Ở đây “tabemasu” là động từ “ăn” (nguyên dạng là “taberu”).

Câu cũng có thể kết thúc là tính từ:
- Kare wa yasashii desu = Anh ấy hiền.
- Kare wa yasashii = Anh ấy hiền (dạng không lịch sự = plain form)

Tóm lại, câu tiếng Nhật phải kết thúc bằng một miêu tả, tức hành động (động từ) hay tính chất (tính từ) hay động từ “to be” là “desu”.

Các thể loại câu tiếng Nhật

Có 3 dạng câu tiếng Nhật cơ bản:

Dạng 1: Dạng lịch sự = “masu / desu” form

Dùng để giao tiếp lịch sự.

Dạng 2: Dạng không lịch sự (suồng sã, thân mật) = plain form

Dùng giao tiếp với bạn bè, trong gia đình. Thân mật hoặc suồng sã.

Dạng 3: Dạng viết = “dearu / Vdic.” form

Dùng viết luận văn, viết sách, báo chẳng hạn.


Mỗi dạng sẽ kết thúc câu khác nhau. Bạn hãy xem bảng dưới đây.

Nhận xét

• Động từ và tính từ A-"i" để nguyên dạng được khi ở dạng Plain Form hay dạng viết, vì đó là hành động / tính chất (tức là miêu tả) kết thúc câu được
• Tính từ A-"na" lại gần với danh từ nên sử dụng "desu / da/ dearu" để kết thúc.
• Dạng "masu/desu" là dạng bạn nên nhớ kỹ vì bạn sẽ dùng dạng này nhiều nhất. Tính từ A-"i" dùng thêm "desu" là để cho lịch sự đó, vì nếu dùng không có "desu" thì lại thành dạng suồng sã Plain Form ngay ^^

3 dạng câu này là thông dụng nhất. Ngoài ra, có thể còn có dạng tôn kính / trang trọng nữa. Ví dụ, thay "desu" bằng "de gozaimasu":

私共は学生でございます Watakushi-domo wa gakusei de gozaimasu
Chúng em là học sinh ạ!

Trên đây là những điều cơ bản nhất cần nhớ khi bắt đầu học tiếng Nhật. Hi vọng sẽ giải đáp được những thắc mắc ban đầu của bạn!

(C) Saroma Lang 2014

Tham khảo thêm: Cách kết thúc câu dạng Plain Form
Chú ý: Bảng dưới cũng như bảng ở trên không đầy đủ mà chỉ để tham khảo. Ví dụ với danh từ thì dạng quá khứ phủ định là N dewanakatta.

➡ Dạng nối câu
➡ Dạng nối câu vs. Dạng kết thúc câu